Ada Krowinkel

Weet u de overeenkomst tussen Albrecht Dürer en Facebook?

Voor degenen die het niet weten, Albrecht Dürer is een schilder, geboren in 1471 en hij was succesvol. Nog steeds, want zijn werken zijn te zien in de meest prestigieuze musea.

Ik kwam zijn zelfportret tegen in het Prado in Madrid en natuurlijk kende ik dit werk. Maar nu stond ik oog in oog met het origineel, met slechts 10 cm. tussen mij en het werk. Het is niet supergroot (47,5 x 60 cm.), maar groot genoeg om alle details in me op te kunnen nemen. Op de afbeelding is hij 26 jaar, hij heeft lange goudkleurige krullende lokken. Hij heeft een hoofddeksel op en grijze handschoenen aan.

Ik moet ineens denken aan het notitieboekje dat ik vorig jaar in het museum in Brugge heb gekocht. Het is een kopie van het notitieboekje dat Albrecht Dürer bijhield in 1520 en 1521 toen hij op reis was door de Nederlanden (Duitsland, Belgie en Nederland) en hij vierde zijn 50^e verjaardag toen hij op reis was. Maar in zijn notitieboekje geen spoor van een feestje. Die dag, zo meldt hij, heeft hij prachtige hengsten gezien op de markt in Antwerpen, heeft hij voor ruim een gulden kunst verkocht, een paar tekeningen gemaakt, een paar boekjes gekocht, 4 stuivers aan de dokter betaald en 6 stuivers vergokt. Het hele reisverslag vermeldt merendeels droge feiten, voor de een misschien een saaie opsomming maar voor mij fascinerend. De reis was bedoeld ‘om de boer op te gaan’, inspiratie op te doen, zijn markt uit te breiden via netwerken en kunst te verkopen. Het geeft een goed inzicht in zijn netwerk en zijn manieren waarop hij zijn netwerk probeerde te vergroten. Het notitieboekje van Dürer bevat ook alledaagse wetenswaardigheden, die typisch zijn voor een vakantieverslag, zoals wij dat aan onze familie zouden sturen.  Soms gaf hij iets weg, kleine getekende portretjes die hij speciaal voor dit doel op zak had. Daarmee hoopte hij opdrachten binnen te halen. Dit alles minutieus bijgehouden in zijn notitieboekje van bijna 500 jaar geleden.

Dit alles overdacht ik toen ik het bijschrift las bij het zelfportret. Hij heeft zichzelf afgebeeld met voorname kledij uit die tijd, met hoofddeksel en handschoenen, om te laten zien dat hij een kunstenaar is en geen gewoon ambachtsman, vooral de zijden handschoenen stonden daar symbool voor. Hij wilde zich laten zien zoals hij wilde dat de toeschouwer hem zag.

En ineens moest ik aan Facebook denken, het kwam me allemaal al zo bekend voor! Netwerk vergroten, wetenswaardigheden uitwisselen, portretten laten zien en uitdelen. Albrecht Durer zou als hij Facebook tot zijn beschikking hebben gehad, daar dankbaar gebruik van hebben gemaakt. Hij zou de Facebook-gebruiker pur sang zijn! Gelukkig voor mij is dat niet het geval, dan zou hij dat mooie notitieboekje nooit geschreven hebben!